فواید کاسنی؛ از کنترل قند تا کاهش وزن - دوست بلاگ

کاسنی معمولی با نام علمی Cichorium intybus L، گیاهی است از تیره گل ستاره ای ها که چندین گونه کِشتی و وحشی از آن وجود دارد. این گیاه با گل های آبی یا ارغوانی از دیرباز به واسطه خواص دارویی ارزشمند خود مورد توجه فراوان بوده است.

قرن هاست که از این گیاه شگفت انگیز در آشپزی و طب سنتی استفاده می گردد. کاسنی بعلاوه برای تهیه جایگزین قهوه نیز مورد مصرف است، زیرا طعم و رنگ مشابهی دارد.

محققان معتقدند که فیبر موجود در ریشه کاسنی دارای فواید متعددی برای سلامتی است و اغلب به منظور استفاده به عنوان افزودنی و یا تهیه مکمل های غذایی و دارویی استخراج می گردد. امروزه پودر ریشه یا در صورت تمایل عرق کاسنی را می توان از عطاری ها خریداری و به راحتی مصرف کرد.

فواید فوق العاده ای که در ادامه شرح داده خواهند شد، با استناد به مقالات منتشر شده به وسیله مرکز ملی اطلاعات زیست فناوری آمریکا جمع آوری شده اند:

ریشه کاسنی تازه از 68 درصد اینولین تشکیل شده است. اینولین نوعی فیبر است که تحت عنوان فروکتان یا فروکتوالیگوساکارید شناخته می گردد، کربوهیدراتی که از زنجیره کوتاهی از مولکول های فروکتوز ساخته شده و بدن ما آن را هضم نمی نماید.

اینولین در قالب یک پری بیوتیک عمل می نماید. به این معنی که باکتری های مفید روده را تغذیه خواهد نمود. این باکتری های مفید در کاهش التهاب، مبارزه با باکتری های مضر و بهبود جذب مواد معدنی نقش دارند؛ بنابراین فیبر ریشه کاسنی می تواند به طرق مختلف سلامت روده را بهبود ببخشد.

از آنجایی که اینولین موجود در فیبر ریشه کاسنی بدون هضم از بدن عبور و باکتری های روده را تغذیه می نماید، ممکن است هضم سالم را هم تقویت کند. تعدادی از مطالعات معتبر نشان می دهند که اینولین می تواند یبوست را رفع کند.

برای نمونه بر اساس یک پژوهش 4 هفته ای روی 44 بزرگسال مبتلا به یبوست، مصرف 12 گرم اینولین کاسنی در روز به نرم شدن مدفوع و افزایش قابل توجه دفعات حرکت روده در مقایسه با مصرف دارونما یاری می نماید.

در مطالعه ای دیگر روی 16 نفر با مشکل دفع، مصرف روزانه 10 گرم اینولین کاسنی تعداد دفعات دفع مدفوع را به طور میانه از 4 به 5 بار در هفته افزایش داد. البته بیشتر مطالعات صورت گرفته تا به امروز با تمرکز بر مکمل های اینولین کاسنی بوده اند. از این رو به تحقیقات کامل تری در خصوص این فیبر گیاهی به عنوان یک افزودنی مستقل احتیاج است.

الیگوساکارید های به دست آمده از ریشه کاسنی با تشکیل یک لایه روی سطح پوست، به ایجاد بافتی صاف، از بین بردن تدریجی خطوط ایجاد شده و بعلاوه تاثیرگذاری شبه لیفت یاری می نمایند. طبق مطالعات علمی این ترکیبات ضمن آن که سبب جوان سازی پوست می شوند، به آن درخشندگی بخشیده و از بروز آکنه نیز جلوگیری می نمایند.

فیبر ریشه کاسنی ممکن است کنترل قند خون را به ویژه در افراد مبتلا به دیابت بهبود ببخشد. چنین رویکرد مفیدی به احتمال زیاد به علت اینولین موجود در آن است که باعث رشد باکتری های مفید درگیر در متابولیسم کربوهیدرات می گردد.

علاوه بر این فیبر ریشه کاسنی حاوی ترکیباتی مانند اسید شیکوریک و کلروژنیک است که در مطالعات حیوانی توانسته اند با موفقیت حساسیت عضلانی به انسولین را افزایش دهند.

یک مطالعه 2 ماهه روی 49 زن مبتلا به دیابت نوع 2 نشان داد که مصرف 10 گرم اینولین در روز سبب کاهش قابل توجهی در سطح قند خون و هموگلوبین A1c در مقایسه با دارونما می گردد.

قابل ذکر است که اینولین مورد استفاده در این مطالعه به عنوان اینولین با کارایی بالا شناخته و اغلب در قالب جایگزین شکر به محصولات پخته شده و نوشیدنی ها اضافه می گردد. ترکیب شیمیایی آن کمی متفاوت از سایر انواع اینولین است؛ بنابراین همچنان به تحقیقات بیشتری در خصوص فیبر ریشه کاسنی و اینولین موجود در آن احتیاج است.

بعضی از مطالعات نشان می دهند که فیبر ریشه کاسنی می تواند اشتها را تنظیم کند و کالری دریافتی را کاهش دهد و احتمالا از این دو راستا باعث کاهش وزن گردد.

یک مطالعه 12 هفته ای روی 48 بزرگسال با اضافه وزن تعیین کرد که مصرف 21 گرم اولیگوفروکتوز مشتق شده از کاسنی در روز که بسیار شبیه به اینولین است، سبب کاهش قابل توجه 1 کیلوگرمی وزن بدن می گردد. این در حالی است که گروه دارونما وزن اضافه کردند.

این مطالعه بعلاوه نشان داد که اولیگوفروکتوز به کاهش سطح گرلین (هورمونی که باعث تحریک احساس گرسنگی می گردد) یاری می نماید.

تحقیقات دیگر هم نتایج مشابهی را به همراه داشته اند، اما در بیشتر آن ها مکمل های اینولین یا الیگوفروکتوز آزمایش شدند و نه فیبر ریشه کاسنی. به منظور تایید قطعی این فواید به مطالعات تکمیلی احتیاج خواهد بود.

ریشه کاسنی برای قرن هاست که در راستای اهداف آشپزی و دارویی استفاده می گردد و به طور کلی ترکیبی بی خطر به شمار می رود. 7با این حال، مصرف بیش از حد فیبر آن ممکن است منجر به ایجاد گاز و نفخ گردد.

اینولینی که در غذا های بسته بندی شده یا مکمل ها استفاده می گردد، گاهی اوقات از نظر شیمیایی تغییر می یابد تا شیرین تر گردد. اگر اینولین اصلاح نشده باشد، معمولاً به آن اینولین بومی می گویند. مطالعات نشان می دهند که اینولین بومی بهتر تحمل می گردد و عوارض جانبی کمتری دارد.

در حال حاضر دوز رسمی توصیه شده ای برای مصرف ریشه کاسنی و یا عرق کاسنی وجود ندارد. از این رو بهتر است پیش از مصرف این دسته ترکیبات گیاهی با پزشک و یا داروساز خود مشورت کنید.

زنان باردار و شیرده نیز باید قبل از مصرف کاسنی نظر پزشک معالج خود را جویا شوند، زیرا تحقیقات در خصوص ایمنی آن در این جمعیت ها محدود است.