خراسان شمالی در انحصار مثلث گسل ها - دوست بلاگ

به گزارش خبرنگار از ، استان خراسان شاقتصادی از نواحی شمال شرقی ایران است که از دیدگاه زمین شناسی در پهنه ساختاری - رسوبی کپه داغ واقع شده است. پهنه کپه داغ شامل کوه های شمال غربی ـ جنوب شرقی، شمال استان خراسان است که از نظر کوه نگاری به هزار مسجد معروف است که در آن گسل های فعال و مهمی وجود دارد.

این گسل ها و حرکات آن ها معمولا با خسارات بسیاری همراه بوده است. از مهمترین گسل های این منطقه می توان به گسل اسفراین و گسل باغان- گرماب و گسل رباط اشاره نمود.

گسل اسفراین با درازای حدود 170 کیلومتر از حاشیه شمال شرقی شهر اسفراین عبور می نماید.

گسل باغان- گرماب با درازای 55-50 کیلومتر در مجاورت روستای باغان واقع شده است که به هنگام زمین لرزه 11 اردیبهشت 1308 هجری شمسی (1 مه 1929 میلادی) در کپه داغ به وجود آمد.

گسل رباط قربیل با درازای حدود 125 کیلومتر که انتهای شرقی این گسل به 25 کیلومتری جنوب آشخانه می رسد.

محراب کارشناس مسئول شبکه لرزه نگاری قوچان گفت:تعداد 183 مورد زمین لرزه در سه ماهه نخست سال 99 در خراسان شاقتصادی به وقوع پیوسته که این میزان در مقایسه با مدت مشابه پارسال افزایش 31 موردی داشته است.

به گفته کارشناس مسئول شبکه لرزه نگاری قوچان شدیدترین این زمین لرزه ها در شهر قاضی به عظیمی 4 ریشتر در تاریخ 31 اردیبهشت سال جاری روی داد.

براساس آنالیز های اجرا شده، در 100 سال گذشته 13 زمین لرزه عظیمتر از 5.5 ریشتر درمنطقه خراسان شاقتصادی به ثبت رسیده است. از این تعداد 7 زمین لرزه دارای عظیمای بیشتر از 6 ریشتر به ثبت رسیده است از آنجایی که استان خراسان شاقتصادی به عنوان یکی از لرزه خیز ترین استان های ایران شناخته شده است ضروری است برنامه هایی در جهت مطالعات لرزه زمین انجام گردد، همچنین پهنه بندی خطر زمین لرزه تدوین و اقداماتی مانند مقاوم سازی ابنیه در اولویت محور های توسعه پایدار این استان قرار گیرد.

خراسان شاقتصادی یکی از استان های لرزه خیز است و با خطر وقوع زمین لرزه رو به رو است از این رو باید پیش بینی های لازم برای کاهش حداکثری خسارت های این حادثه طبیعی مورد توجه مسئولان باشد.

از دیدگاه سازه ای آنالیز ساختمان های تخریب شده در زمین لرزه های این استان نشان می دهد عامل اصلی خرابی در منطقه، عدم رعایت حداقل ضوابط و مقررات ساختمان سازی است که از جمله آن ها می توان به اجرای نادرست پی های سنگی با ملات گل بر روی زمین های شیبدار، کیفیت نامطلوب دیوارها، استفاده از بازشو های نسبتاً عظیم و نامتقارن، عدم یکپارچگی قسمت های مختلف با یکدیگر و عدم پیوستگی سقف به دیوار ها اشاره نمود.

وقوع زمین لرزه، یکی از مخاطرات در ساخت و ساز ها است که مهندسان می توانند در پیشگیری از خسارت های این بحران اثر گذار باشند. با توجه به وجود گسل های فعال در این استان، احتیاج است تا توجه ویژه ای به مقوله مقاومت و استحکام بنا مبذول گردد.

در زمینه پیشگیری احتیاج است تا آموزش های لازم به مردم و نیز مسئولان در امر ساخت و ساز داده گردد تا به هنگام حادثه، خسارت ها به حداقل کاهش یابد.

سکونت شهروندان در ساختمان های قدیمی و فرسوده یکی از دغدغه ها بوده و احتیاج است تا این واحد های مسکونی بازسازی و بهسازی گردد.

رمضانی رییس نظام مهندسی خراسان شاقتصادی با اشاره به آنالیز میدانی انجام گرفته از سوی نظام مهندسی استان، گفت:در بحث سازه ای مشکل جدی وجود ندارد، اما گزارش ها از اجزای غیرسازه ای، میان قاب ها، نمای ساختمان، تیغه بین ستون و مبلمان داخلی بیشترین موارد خسارت در زلزله است.

او با بیان اینکه بعداز زلزله سال 96 تیم های نظارت مستقیم زیر نظر نظام مهندسی برای مهار 100 درصدی میان قاب ها تشکیل شد، اضافه کرد:جهت پیشگیری از خسارات در آینده تولیدنمایندگان تجهیزات سازه ای و ساختمانی به فراخور محصول تولیدی خود، باید شرایط استحکام و ایمنی را فراهم نمایند همچنین ساختمان ها با طراحی مهندسی ساخته گردد.

رییس سازمان نظام مهندسی خراسان شاقتصادی با اشاره به وجود تراکم جمعیت در بافت های فرسوده، بیان کرد:بیش از 50 درصد بافت های فرسوده و بافت هایی که بیش از دو دهه از ساخت آن ها می گذرد احتیاجمند مقاوم سازی هستند.

پژوهش بر روی شرایط گسل ها سبب می گردد تا مکان گزینی های درستی برای زیرساخت هایی همچون بیمارستان ها انجام گردد تا از خطر تخریب در امان باشند و از سوی دیگر میزان خسارت ها به حداقل برسد.

مقاوم سازی سازه ها از دیگر اقداماتی است که می توان در جهت انجام پژوهش ها انجام داد به طوریکه در حال حاضر 54 درصد منازل روستایی در برابر خطراتی همچون لرزش زلزله مقاوم سازی شده اند و 46 درصد باقی مانده است.

به نظر می رسد شهر بجنورد با توجه به زلزله های پی در پی در سال های اخیر در ردیف شهر های آسیب پذیر و و زلزله خیز است. هر چند گسل خاصی از داخل شهر بجنورد عبور نمی نماید، اما عبور گسل های متعدد از شرق و شمال شرق و جنوب شهر می تواند احتمال وقوع زلزله در استان را افزایش دهد.

وقوع چند زمین لرزه مهم 1302 ه. ش با عظیمی شش و نیم ریشتر و 1375 ه. ش با عظیمی شش و سه دهم ریشتر و نیز زمین لرزه های متعددی با عظیمی 3و 5 ریشتر این استان را در ردیف استان های زلزله خیز قرار داده است.

آخرین زلزله عظیم این منطقه در 23 اردیبهشت سال 96 به وقوع پیوست و زلزله ای با قدرت 5.7 ریشتر٬ چندین روستا در اطراف بجنورد و بسیاری از مناطق شهری و سازه های تازه ساخته شده در شهرک گلستان این شهر را مورد آسیب جدی قرار داد.

نحوه رسیدگی و امداد زلزله زدگان و محصور شدگان در آوار٬ مهم ترین بخش مدیریت بحران زلزله در اولین لحظات پس از وقوع آن است. بنا بر گفته کارشناسان٬ ساعات اولیه زلزله٬ ساعات طلایی نجات محبوسان در آوار است و اگر این زمان از دست برود٬ آمار تلفات زلزله به مراتب افزایش داشته و تبعات اجتماعی و اقتصادی آن٬ غیر قابل جبران است.

اما مدیریت بحران خراسان شاقتصادی٬ برای این ساعات و حل مسائل در صورت وقوع زلزله ای عظیم٬ چه آمادگی هایی دارد؟

مدیریت بحران زمین لرزه، شامل بخش های مختلف است که نخستین بخش آن پیش بینی و پیشگیری از خسارت های این رخداد طبیعی است در این شرایط نیرو و امکانات شرط اول مدیریت بحران است.

منابع انسانی و تجهیزات مهم ترین داشته های مدیریت بحران در هنگام وقوع بلایای طبیعی است. به نظر می رسد خراسان شاقتصادی علی رغم داشتن توان انسانی و نیرو های متخصص امدادی٬ در بحث امکانات مادی٬ ضعف هایی دارد.

جواد نظری مدیرکل استانداری مدیریت بحران خراسان شاقتصادی گفت:طرح پهنه بندی زلزله همچنین نقشه اسکان اضطرای آماده شده است.

نظری با بیان اینکه در سال 99 در مورد مقابله با حوادث طبیعی بودجه ای اختصاص نیافته است، اضافه کرد: احتیاج های استان در حوزه های مختلف مدیریت بحران شناسایی شده که ازجمله آن ها نردبان های هیدرولیکی و بالابر برای اطفای حریق است، اما خراسان شاقتصادی از داشتن این موارد محروم است و در صورت وقوع حوادث، نبود این تجهیزات، مسائلی به وجود می آورد.

او ادامه داد: در حال حاضر امکانات خدماتی دهی در پارک ها، سوله و سالن های ورزشی چند منظوره به عنوان جان پناه در مواقع بحرانی پیش بینی شده است.

• زلزله بجنورد را لرزاند
• زمین لرزه در خراسان شاقتصادی/ هیچ گونه خسارت اقتصادی و جانی گزارش نشده است

نظری با اشاره به برگزاری مانور های نیروی انسانی و تجهیزات در استان اظهار کرد:کلاس ها و همایش های آموزشی مختلفی در حوزه مدیریت بحران در استان تشکیل شده است که هدف برگزاری این کلاس ها ارتقا آگاهی مردم در مواجهه با حوادث طبیعی است.

به گفته مدیرکل بحران استانداری خراسان شاقتصادی در حال حاضر در زمینه امکانات سردخانه های بیمارستانی نیز مسئله ای وجود ندارد.

ابوالفضل محبان معاون امداد و نجات هلال احمر خراسان شاقتصادی با اشاره به آمادگی 70 درصدی در حوزه عملیاتی گفت:در حوزه برنامه ریزی، هلال احمر خراسان شاقتصادی بیش از 90 درصد آمادگی مقابله با بلایای طبیعی را دارد.

محبان با اشاره به شناسایی نقاط کور در مناطق حادثه دیده، اضافه کرد:با توجه به شرایط اقلیمی استان جهت ایجاد ارتباطات سیار موبایلی، خودروی ارتباطات و مرکز فرماندهی سیار جهت انجام عملیات میدانی در مناطق حادثه دیده ایجاد می گردد.

او با اشاره به استفاده از بستر GIS در بحث پلاک گذاری مناطق اسکان اضطراری در خراسان شاقتصادی اضافه کرد:در مورد اسکان اضطراری مراکز شهرستان ها (8 نقطه اصلی) تقسیم بندی ها اجرا شده است، بطو مثال شهر بجنورد به 180 نقطه، 400 خانواری تقسیم شده است که در مواقع بحرانی هر منطقه با جزییات و اطلاعات در اختیار یک تیم امدادی قرار می گیرد.

معاون امداد و نجات هلال احمر خراسان شاقتصادی در زمینه اولویت مکان های اسکان اضطراری، اضافه کرد:در اولویت اول اسکان، مکان های سرپوشیده از جمله مساجد، حسینیه ها، سالن های ورزشی و در مواقع حاد مدارس است؛ در اولویت دوم اگر زلزله باعث تخریب جزیی منازل گردد، اسکان با استفاده از چادر جلوی درب منازل انجام می گردد.

محبان در ادامه این مطلب اضافه کرد: پارک ها، فضا های سبز و زمین های خالی داخل شهر در اولویت سوم اسکان هستند و در اولویت چهارم حوزه خارج شهر یا مناطق اردوگاهی در شرایطی که زیرساخت های شهری از بین رفته باشد مورد استفاده قرار می گیرد.

او با اشاره به ایجاد 46 خانه هلال در روستا های خراسان شاقتصادی اضافه کرد:در حال حاضر 21 خانه هلال فعال هستند که هدف از تاسیس آن ها اقدامات اولیه، اطلاع رسانی صحیح در مواقع بحران و یاری رسانی اولیه به مصدومان حادثه دیده در مناطق روستایی است.

معاون امداد و نجات هلال احمر خراسان شاقتصادی با تاکید بر تربیت و آموزش تیم های واکنش سریع، بیان کرد: جمعیت هلال احمر خراسان شاقتصادی دارای دو تا پنج هزار امدادگر متخصص آموزش دیده و 5 هزار عضو داوطلب است که در رده جوانان و داوطلبان سازماندهی می شوند.

محبان در ادامه در مورد امکانات و تجهیزات جمعیت هلال احمر خراسان شاقتصادی اظهار کرد: 12 پایگاه جاده ای، یک پایگاه کوهستان در بابا موسی، که در ایام آخر هفته فعال است و استقرار یک تیم واکنش سریع با آماده باش کامل، تیم امداد هوایی شامل بالگرد و عوامل پروازی بصورت شبانه روز و همچنین 2 قلاده سگ نجات به همراه مربیان جهت آموزش در پایگاه مستقر هستند.

او با اشاره به تحویل 16 قلم کالای اضطرای در مواقع بحران به حادثه دیدگان، اضافه کرد: در انبار های امدادی کشور که خراسان شاقتصادی هم جز آن است، علاوه بر پتو، چادر، چراغ خوراک پزی و. بسته های غذایی 24 ساعته، 72 ساعته همچنین بسته های غذایی یک ماهه در اختیار حادثه دیدگان قرار می گیرد.

معاون امداد و نجات هلال احمر خراسان شاقتصادی در زمینه حضور غواص و نجات غریق در این سازمان، توضیح داد: برابر قانون مدیریت بحران، جمعیت هلال احمر مسئول نجات افراد است بدین ترتیب جستجوی اجساد غرق شدگان در حوزه وظایف هلال احمر تعریف نشده است و توان 100 درصدی هلال احمر باید در نجات افراد زنده به کار گرفته گردد.

محبان در پاسخ به سوال که مردم در مواقع بحران چه یاریی می توانند بنمایند، گفت:در ابتدا مردم باید نحوه برخورد با حوادث را آموزش ببنند، در زمان حادثه از تجمع در خیابان ها و ایجاد ترافیک بپرهیزند تا خللی در امدادرسانی ایجاد نگردد.

معاون امداد و نجات هلال احمر خراسان شاقتصادی در مورد استان های مشخص خراسان شاقتصادی، بیان کرد:در مواقع بحران خراسان رضوی بعنوان مشخص خراسان شاقتصادی، همچنین استان خراسان شاقتصادی نیز مشخص استان گلستان است که با ارسال تجهیزات و نیروی انسانی در هنگام بروز حوادث طبیعی با این استان همکاری می نماید.

غربالگری بیش از 285 هزار نفر توسط هلال احمر خراسان شاقتصادی

نجات افراد گرفتار شده در سیلاب خراسان شاقتصادی+تصاویر

در میان کمبود های ریز و درشت خراسان شاقتصادی در بحث مدیریت بحران در زمان وقوع زلزله٬ آگاهی مردم از زلزله های عظیم و احتمال وقوع آن در این منطقه و بازسازی واحد های روستایی و آسیب پذیر٬ نکات امیدوار نماینده است.

پیشگیری، ارزانترین راه چاره برای مقابله با بلایای طبیعی است و با هدف وقوع حوادث و یا کاهش آثار زیان بار آن، سطح خطر پذیری جامعه را ارزیابی می نماید و با مطالعات و اقدامات لازم٬ سطح آن را تا حد قابل قبولی کاهش می دهد.

بر این اساس باید تاسیسات زیربنایی در محل مناسبی احداث گردد و هم چنین در ساختمان سازی باید تمامی مقررات ملی ساختمان به کار گرفته گردد.

در امر آموزش و پرورش باید با آموزش های مداوم سطح آگاهی مردم ارتقا یابد، آموزش ها در سنین پایین در مدارس، مهد های کودک انجام گردد و با افزایش آگاهی از چگونگی برخورد با حوادث، بار روانی این موضوع کاهش یابد.

در بحث مدیریت بحران کلاس ها و همایش های آموزشی مختلفی در حوزه مدیریت بحران در استان تشکیل گردد تا در موقع بحران شورای هماهنگی مدیریت بحران همانند یک تیم عمل کند.

با وجود انسجام خوب مدیریتی در حوزه های مختلف در خراسان شاقتصادی، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، اداره کل راه و شهرسازی، سازمان های فنی و مهندسی، اداره کل پدافند غیرعامل، ستاد مدیریت بحران، جمعیت هلال احمر و همه سازمان های درگیر در امر مدیریت بحران هر یک وظایف ذاتی خود را به درستی انجام دهند تا عبور از شرایط بحرانی با کمترین تلفات جانی و اقتصادی همرا ه باشد.

نویسنده گزارش: اکرم دانش طلب

د

ایرانیرو: ایرانیرو: سفر به زیباترین شهرهای ایران، تبریز، مشهد، اصفهان، شیراز، یزد

dorezamin.com: دور زمین: آشنایی با زیبایی های دنیا در مجله گردشگری

بانیما: قدرت گرفته از سیستم مدیریت محتوای بانیما