شمارش معکوس تا واکسن ایدز - دوست بلاگ

شمارش معکوس تا واکسن ایدز

نویسنده:دکتر یاشا نهرینی

اگر بخواهیم سه آرزوی عظیم بهداشتی را برای دنیای معاصر بشماریم، قطعا درمان یا ساختن واکسنی برای ایدز یکی از آنهاست.

پس از دو دهه کوشش گسترده دانشمندان برای رام کردن این بیماری مرگبار آرام آرام نتایج پژوهش های گوناگون در این زمینه به صفحه های نشریات علمی راه پیدا می نمایند. درست یک سال پیش در همین صفحه از پروژه تحقیقاتی دکتر برتون و همکارانش برای ساختن واکسن ایدز گفتیم. امروز اما نوبت به مرکز ملی تحقیقات بیماری عفونی و آلرژیک آمریکا رسیده است؛ مرکزی دولتی که بودجه تحقیقاتی آن در زمینه ایدز یک تنه با مجموع بودجه تمام سازمان های تحقیقاتی دنیا برابری می نماید. دکتر آنتونی مافوچی، مدیر این مرکز ایمان دارد که تا رسیدن به واکسن ایدز راه چندانی باقی نمانده است. هرچند ویروس HIV مرموزتر از این حرف هاست و برای رسیدن به یک جواب قطعی باید همچنان منتظر ماند.

تا بیش از دهه 80 میلادی، ایدز نامی ناآشنا برای مردم دنیا بود. در روزگار ما اما 33 میلیون نفر در دنیا به ویروس این بیماری آلوده هستند. از سال های آغازین دهه 80 تا به امروز 25 میلیون نفر در دنیا بر اثر این بیماری جان سپرده اند. طبق آمارهای آژانس ایدز سازمان ملل (UNAIDS) سالانه 2 میلیون نفر به علت ابتلا به این بیماری و عوارض آن می میرند.

در حال حاضر کشورهای جنوبی صحرای آفریقا بالاترین آمار ابتلا و مرگ و میر ناشی از این بیماری را به خود اختصاص داده اند. در عوض شیوع آلودگی به ویروس HIV و بیماری ایدز در ایالات متحده و اتحادیه اروپا در یک دهه گذشته با کاهش چشمگیری همراه بوده است. آگاهی رسانی عمومی، آموزش هوشمندانه روش های پیشگیری و به کار بردن تازهترین شیوه های درمانی باعث شده است تا دیگر ایدز اولین دغدغه بهداشتی کشورهای پیشرفته نباشد.

با وجود این اداره کنترل و پیشگیری بیماری های آمریکا در سال گذشته اظهار داشت که سالانه 40 هزار مورد تازه این بیماری در این کشور شناسایی می گردد.

چرا ساختن واکسن ایدز شبیه یک معجزه است؟

ویروس HIV مرموزترین و غیرمنتظره ترین عامل بیماری زایی است که دانشمندان تا امروز با آن روبرو بوده اند. این ویروس از هر وسیله ای استفاده می نماید تا سیستم دفاعی بدن را گمراه کند.

از طرف دیگر ویروس ایدز با سرعتی باورنکردنی جهش پیدا می نماید و دایما تغییر چهره می دهد. چنانکه به گفته دانشمندان تنوع ویروس های جهش یافته تنها در بدن یک فرد مبتلا به این بیماری با تمام انواع گوناگون ویروس آنفلوآنزا در سراسر دنیا در طول یک فصل سال برابری می نماید. به گفته دکتر دنیس برتون، استاد ایمونولوژی موسسه تحقیقاتی اسکریپ، کشف واکسن یا ساختن دارویی برای مبارزه با این ویروس به منزله تیراندازی به یک هدف متحرک است. با وجود این دانشمندان سال هاست که در پی پاشنه آشیل این ویروس هستند؛ بخشی که طی جهش های متعدد این ویروس کم و بیش ثابت باقی بماند.

در حال حاضر دانشمندان برای ساختن واکسن ایدز در دو جناح متفاوت در برابر این ویروس موضع گرفته اند.گروهی از پروژه های تحقیقاتی سال هاست که روی فراوری واکسن هایی بر پایه پادتن های معین متمرکز شده اند، پادتن های پرقدرتی که توانایی نابودی طیف وسیعی از گونه های متناوب ویروس ایدز را دارا باشند.

در مقابل گروه دیگری از دانشمندان به فکر ساختن واکسن هایی هستند که سیستم ایمنی بدن را به وسیله تحریک ، فراوری و تکثیر سلول های دفاعی T تقویت کند. هر دوی این رویکردها تا امروز به شیوه آزمایش و خطا پیش آمده اند و شیوه های پیشنهادی آنها با موفقیت و شکست هایی همراه بوده است. مثلا یکی از عظیم ترین پروژه های تحقیقاتی با نام AIDSVAX در تایلند و هند نتوانست نتایج امیدوارنماینده ای در پی داشته باشد. واکسن مورد استفاده در این پروژه تحقیقاتی بر پایه چند پادتن موثر ساخته شده بود و در سال 2003 میلادی به طور گسترده ای در ساکنان این منطقه ها مورد استفاده نهاده شد. 4 سال بعد در سال 2007 میلادی شرکت داروسازی مرک واکسن فراوریی خود را به طور آزمایشی معرفی کرد. واکسنی که بر پایه تقویت و تحریک سلول های T ساخته شده بود. هر چند این پروژه پر سر و صدا زودتر از آن چیزی که تصور می شد متوقف شد. دانشمندان طی این پروژه تحقیقاتی متوجه شدند که افراد دریافت نماینده این واکسن حتی نسبت به افراد معمولی بیشتر در خطر ابتلا به بیماری ایدز قرار دارند.

منبع: www.salamat.com

منبع: راسخون