دریاچه ارومیه در بهترین شرایط خود طی 10 سال اخیر - دوست بلاگ

به گزارش خبرنگاران، حدود 10 سال از روزهایی که دریاچه ارومیه مرگ تدریجی خود را به دلیل کاهش بارش ها و عوامل انسانی متعدد از جمله عدم تامین حقابه آغاز کرده بود، می گذرد. طی آن روزها عکس هایی از بزرگترین دریاچه آب شور کشور منتشر می شد که هر ایرانی را دل نگران می کرد. گلین گئدک آغلایاق/ اورمو گولو دولدوراق - بیایید برویم گریه کنیم و دریاچه ارومیه را با اشک هایمان پر کنیم - شعری بود که آن روزها ورد زبان مردم ارومیه شده بود.

همزمان که خبرها حکایت از خشک شدن 80 درصدی دریاچه ارومیه داشت، کارشناسان هشدار می دادند که اگر برای نجات آن کاری نکنیم، جمعیتی که در کنار دریاچه زیست می کنند به دلیل طوفان های نمک مجبور به مهاجرت خواهند شد. عیسی کلانتری - رییس سازمان حفاظت محیط زیست - نیز هشدار داده بود که در صورت خشک شدن دریاچه ارومیه باید شهر تبریز تخلیه می شد.

حالا اما پس از گذشت چندین سال نگرانی و افسوس برای دریاچه ارومیه دوباره چشم ها به دیدن سفید آبی چشم نواز آن روشن شده است و تراز آبی یکی از بزرگترین دریاچه های دنبا با رقم 1271.70 رکورد 10 ساله را زده است.

بر اساس آخرین آمار مرکز ملی خشکسالی سازمان هواشناسی از ابتدای سال آبی جاری تا به امروز در استان آذربایجان غربی 279.2 ملیمتر بارش داشتیم که نسبت به میانگین بلند مدت این استان 21 درصد افزایش داشته است همچنین سال گذشته در این استان 396 میلیمتر باران و برف بارید که 71 درصد بیشتر از میانگین بلند مدت بود. این بارش های خوب به کمک اقدامات ضربتی برای حفظ دریاچه ارومیه آمد و سبب شده است که اکنون تراز دریاچه نسبت به فروردین سال گذشته 37 سانتیمتر افزایش پیدا کند.

فرهاد سرخوش - مدیر دفتر استانی ستاد احیای دریاچه ارومیه - ضمن اشاره به اینکه درحال حاضر وسعت دریاچه 3093 کیلومتر مربع است که نسبت به سال گذشته 244 کیلومتر بیشتر شده است، به خبرنگاران می گوید: حجم آب دریاچه نیز 4 میلیارد و 620 میلیون متر مکعب گزارش شده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته یک میلیارد و 10 میلیون مترمکعب افزایش داشته است.

طی سال های گذشته عدم پرداخت حقابه دریاچه ارومیه به عنوان مهمترین علت خشکی آن مطرح می شد. سرخوش درباره شرایط کنونی حقابه ها می گوید: در گذشته رودخانه های اصلی حوضه آبریز لایروبی نشده بودند و به دلیل رسوب گذاری، آبی که به آن ها وارد می شد راهی به دریاچه ارومیه نداشت اما در حال حاضر منتهی الیه تمام رودخانه ها در ورودی دریاچه لایروبی و به پیکره اصلی آن متصل شده است.

زرینه رود و سیمینه رود از جمله بزرگترین بزرگترین رودخانه های حوضه آبریز دریاچه ارومیه هستند. به گفته مدیر دفتر استانی ستاد احیای دریاچه ارومیه این دو رودخانه با کانالی 25 کیلومتری به پیکره اصلی دریاچه متصل شده اند و این سبب شده که روان آب ها و آب حاصل از رهاسازی ها مستقیم به دریاچه راه پیدا کند همچنین در این رودخانه ها سازه های بتونی و سنگی به عنوان سردهنه ساخته شده است تا در زمان سیل، جاری شدن روان آب ها و رهاسازی خسارتی به روستاهای اطراف وارد نشود.

کشاورزی های بدون حساب و کتاب و کشت محصولات آب بر در مناطق اطراف دریاچه ارومیه نیز از دیگر عوامل خشک شدن آن است. هر چند که این عامل هنوز ارومیه را تهدید می کند اما ستاد احیای دریاچه ارومیه به دنبال آن است که با کاهش 40 درصدی مصرف آب در حوزه کشاورزی بتواند پایداری شرایط دریاچه را تضمین کند. از این رو آبکمک به روش نوین و اصلاح الگوی کشت در دستور کار قرار گرفته است. سرخوش ضمن اشاره به این موارد تصریح می کند: در گذشته کشت محصولاتی مانند چغندر و ذرت که نیاز آبی بالایی دارند به فور در مناطق حوضه آبریز ارومیه انجام می شد اما ما با اصلاح الگوی کشت و جایگزینی گیاهان دارویی و در برخی مناطق زعفران - با همکاری جهاد دانشگاهی و جهاد کشاورزی استان- سعی کرده ایم تا آب کمتری در حوزه کشاورزی در این منطقه مصرف کنیم.

مدیر دفتر استانی ستاد احیای دریاچه ارومیه با تاکید بر اینکه اقدامات ما برای احیای دریاچه ارومیه همچنان ادامه دارد، می گوید: از ابتدای کار احیا بسکمک معتقد بودند که دریاچه قابل بازگشت نیست. ستاد احیا سه سال تلاش کرد تا بتواند تراز دریاچه ارومیه را به تثبیت برساند و الان برای اینکه فرایند بهبود شرایط پایدار باشد و دوباره دچار بحران نشویم باید برخی از اقدامات را تا سال های سال ادامه دهیم برای مثال پایش رودخانه ها، ترمیم سردهنه در نقاطی که آسیب دیده و بستن آن ها در فصول غیرزراعی از جمله این اقدامات است همچنین دریاچه ارومیه همواره باید مدیریتی معین داشته باشد تا بتواند حقابه آن را تامین کند.

با تمام این ها دریاچه ارومیه هنوز به 9.5 میلیارد متر مکعب آب نیاز دارد تا به تراز اکولوژیک خود یعنی عدد 1274.10 برسد. مدیر دفتر استانی ستاد احیای دریاچه ارومیه امیدوار است که با اتمام پروژه هایی که برای نجات دریاچه ارومیه طراحی شده است بتوانند سالانه 3 میلیارد و 500 میلیون متر مکعب آب به دریاچه وارد کنند تا به تراز اکولوژیک خود برسد.

این روزها بار دیگر حیات به دریاچه ارومیه بازگشته است. دریاچه حالا آنقدر آب دارد که هم گردشگران می توانند در آب های رنگین آن تنی به آب بزنند و هم پرندگان و سایر موجودات از جمله فلامینگوها و آرتمیا به آن بازگشته اند اما با دیدن حال خوب دریاچه نباید روزهای سختی را که از سر گذرانده است فراموش کنیم. دریاچه ارومیه هنوز راه زیادی برای نجات کامل در پیش دارد و غفلت های گاه و ناگاه می تواند دوباره این گوشه ناب از ایران را تهدید کند.

ایرانیرو: ایرانیرو: سفر به زیباترین شهرهای ایران، تبریز، مشهد، اصفهان، شیراز، یزد

dorezamin.com: دور زمین: آشنایی با زیبایی های دنیا در مجله گردشگری

بانیما: قدرت گرفته از سیستم مدیریت محتوای بانیما