باورهای غلط در خصوص پروانه انتشار بازی های ویدیویی - دوست بلاگ

زمانی که اطلاعیه مربوط به پروانه انتشار در سایت بنیاد ملی بازی های رایانه ای منتشر شد، سوءبرداشت های مختلفی نسبت به آن صورت گرفت. از این رو هر چند در قسمت اول برنامه گیم میت به آن ها پاسخ داده شد، بنیاد ملی بازی های رایانه ای، تصمیم گرفت در مورد بعضی از این باورها پیرامون اخذ و صدور پروانه، توضیحاتی ارائه دهد که در این گزارش به آن اشاره شده است.

برای اخذ پروانه انتشار باید هزینه پرداخت کنید

بر این اساس، به هیچ عنوان احتیاج به پرداخت هزینه نیست. صدور این پروانه ها برای بنیاد ملی بازی های رایانه ای درآمد نخواهند داشت و قرار نیست از بازی سازها هزینه دریافت گردد. یکی از عظیم ترین باورهای غلط نسبت به این موضوع، بحث اخذ هزینه از سوی بنیاد ملی بازی های رایانه ای است. علی رغم اینکه فرآیند مربوطه برای بنیاد هزینه زا است، اما هزینه ای از بازی سازها و شرکت های بازی سازی دریافت نخواهد شد.

هر به روزرسانی پروانه انتشار جداگانه می خواهد

اگر چنین موضوعی حقیقت داشت دردسر آن فقط شامل حال بازی سازان نمی شد. این باور هم یکی دیگر از باورهای اشتباه است. وقتی برای هر به روزرسانی لازم باشد چند مرحله داستانی و یا چند مکانیک جدید به بازی اضافه گردد، اگر تغییری در رده بندی سنی بازی ایجاد نگردد، شما می توانید برای بازی خود مثل همیشه و به هر تعداد لازم به روزرسانی منتشر کنید و هیچ محدودیتی وجود ندارد.

برای این که از تغییر رده بندی سنی مطمئن بشوید می توانید به بنیاد درخواست آنالیز مجدد بدهید که خیال تان راحت باشد و یا اینکه خودتان طی یک فرم خوداظهاری اعلام کنید که با شناختی که از آئین نامه رده بندی دارید، تغییری در رده بندی سنی بازی ایجاد نشده است. البته اگر خلاف این موضوع معین گردد، بازی باید مجددا آنالیز شده و پروانه انتشار دریافت کند.

فقط بازی های ایرانی به مجوز احتیاج دارند

برابر قانون ابلاغ شده به بنیاد، این مجوز برای تمامی بازی ها قرار است اعمال گردد. فرقی نمی نماید بازی ها ایرانی باشند یا خارجی. بازی خارجی اگر رایگان باشد، فقط کافی است که یک ناشر ایرانی برای آن درخواست پروانه انتشار بدهد، اگر هم غیررایگان باشد ناشر ایرانی باید برای دریافت پروانه انتشار، قرارداد خودش با سازنده بازی را ارائه کند. در حال حاضر هم خیلی از بازی های عظیم خارجی توسط مارکت های عظیم داخلی پروانه انتشار گرفته اند و سایر بازی ها نیز خواهند گرفت.

بنابراین همان مسیری که برای بازی های ایرانی در نظر گرفته شده، برای بازی های خارجی نیز وجود دارد. در مورد بازی ایرانی، اگر توسعه دهنده شخصا بخواهد پروانه انتشار بگیرد، حتی احتیاج به مجوز نشر هم ندارد ولی اگر شخصی بخواهد بازی توسعه دهنده دیگری را منتشر کند، باید مجوز فعالیت نشر را دریافت کند.

قانونی که ابلاغ شده یک دستورالعمل داخلی است

همیشه جزئیات عمل و شیوه اجرا در دستورالعمل های داخلی تشریح می گردد، اما دستورالعمل اگر مبتنی بر یک سند بالادستی نباشد، جای دفاع ندارد. دستورالعمل پروانه انتشار هم که توسط وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ابلاغ شده، اولا یک دستورالعمل داخلی نیست، و در ثانی مبتنی بر وظایفی است که شورای عالی فضای مجازی به ریاست رئیس جمهور در سال 1394 بر عهده وزارت ارشاد گذاشته است، ضمن اینکه در اساس نامه بنیاد هم که توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب شده، بر صدور این مجوزها تاکید جدی شده است.

هیچ کشوری مجوز انتشار در مورد فراوری بازی صادر نمی نماید

در تیرماه 1398 مطالعه ای تطبیقی توسط معاونت پژوهش بنیاد با عنوان مروری بر قوانین نظارتی کشورهای مختلف برای فراوری، توزیع و مصرف بازی های دیجیتال روی ترکیبی از کشورهای حاضر در مناطق جغرافیایی مختلف شامل خاورمیانه، آسیای شرقی، اروپا، استرالیا و آمریکا صورت گرفت. طی این تحقیقات معین شد که در بین 11 کشور مورد مطالعه، بازی سازان کشورهای کره جنوبی، امارات متحده عربی و ایالات متحده آمریکا (در بعضی از ایالت ها) باید اقدام به دریافت مجوز فعالیت در حوزه بازی سازی نمایند.

در کشورهای چین و آلمان نیز بازی سازان باید قبل از انتشار نسبت به دریافت مجوز انتشار اقدام نمایند که منظور همان پروانه انتشار بازی است. این فقط در مورد 11 کشور است و طبعا آنالیز سایر کشورها نتایج بیشتری را به ما نشان خواهد داد. رده بندی سنی نیز در 10 کشور از این 11 کشور اجباری است، جالب آن که فقط در مالزی رده بندی سنی اجباری نیست.

این قانون با اصل 46 قانون اساسی منافات دارد

اصل 46 قانون اساسی می گوید هر کس مالک حاصل کسب وکار مشروع خویش است و هیچ کس نمی تواند به عنوان مالکیت نسبت به کسب وکار خود امکان کسب و کار را از دیگری سلب کند. سوالی که به وجود می آید این است که مگر قانون گفته باید مالکیت بازی را به نام بنیاد یا وزارت ارشاد بزنید؟ یک مثال بزنیم، مطابق قانون شما مالک ملکی هستید که آن را ساخته اید، آیا وقتی از شهرداری جواز ساخت یا گواهی سرانجام کار ساختمانی می گیرید به این معنی است که ملک شما به شهرداری تلعق می گیرد؟ ضمناً وزارت ارشاد از باب مالکیت بر کسب وکار به موضوع ورود ننموده و از باب وظایف حمایتی و نظارتی که بر عهده اش گذاشته اند در حال پیگیری موضوع است.

چرا بنیاد سورس بازی را از بازی ساز می گیرد؟

بنیاد به هیچ وجه از گذشته تا به امروز سورس بازی (به معنی مصطلح آن در بین توسعه دهنده ها) را نه اخذ و نه آنالیز نموده است و بعد از این هم (مادامی که قانون جدیدی ابلاغ نگردد) با سورس کدها هیچ کاری ندارد. بنیاد همان فایل اجرایی قابل نصب بازی (مثلا در بازی های اندرویدی، همان فایل apk) که روی مارکت منتشر می گردد را آنالیز می نماید، آن هم از باب الزامات شورای رده بندی.

فرایند صدور پروانه انتشار، در تعطیلات رسمی متوقف می گردد

بنیاد با مسئولیت خود 15 روز کاری (تقریبا 20 روز تقویمی) را در نظر گرفته است تا اگر بازی ساز درخواست خود را به شکل صحیح ثبت کرد، عرضه نمایندگان (مارکت ها و سایت ها) بتوانند بازی را تا 20 روز منتشر نمایند و فرآیند رسیدگی به یک بازی بیش از این مدت نخواهد بود. هماهنگی لازم هم با مارکت ها انجام شده است و بنیاد با ارائه وب سرویس به مارکت ها امکان استعلام لحظه ای و برخط را می دهد.

مگر بازی یک محصول فرهنگی است که بر اساس قوانین وزارت ارشاد آنالیز گردد؟

بازی قطعا یک محصول فرهنگی است اما با وجود این، فارغ از اینکه بخواهیم وارد بحث فرهنگی بودن یا نبودن این محصول شویم، شورای عالی فضای مجازی مسئولیت صدور پروانه انتشار بازی را بر عهده وزارت ارشاد گذاشته و به فرهنگی بودن یا نبودن محصول در مصوبه اشاره ننموده، هرچند با توجه به اینکه صدور چنین مصوبات مهمی معمولا قریب یک سال کار کارشناسی دارد، به نظر می رسد این مهم در جلسات مورد بحث و آنالیز قرار گرفته و در نهایت به این مصوبه ختم شده وگرنه شورای عالی فضای مجازی وظیفه صدور پروانه انتشار بازی را به وزارت ارتباطات یا صنایع و امثال آن واگذار می کرد.

اگر اسم بازی فارسی نباشد، مجوز نمی گیرد

این موضوع یکی از مواردی است که قانون آن در سال 75 در مجلس مصوب شده و اخیرا هم مشاور وزیر ارشاد در امور پاسداشت زبان فارسی دقت در اجرای آن را مجددا به بنیاد ملی بازی های رایانه ای یادآوری نموده است. بنیاد همیشه در تمامی مراحل صدور پروانه و همین طور اسامی بازی ها تا جایی که بتواند در تسهیل فرآیند قدم برمی دارد.

بنیاد حتی در مواردی برای بعضی بازی ها با وزارتخانه مکاتبه رسمی هم نموده است. بنابراین با اینکه استفاده از اسم فارسی قانون مصوب مجلس است، بنیاد هم تا حد زیادی با بازی سازها در چارچوب قانون همراهی می نماید. اخیرا در همین مهرماه 1399 حتی وزیر محترم ارشاد گفته بودند فیلم های سینمایی هم باید نام فارسی داشته باشند، پس موضوع تصمیم بنیاد یا یک سلیقه خاص نیست.

فرایند مجوز، 2 ماه زمان می برد

حداکثر زمان صدور مجوز هفت روز کاری است. بازی های بسیاری بوده اند که حتی در عرض یک روز کاری پیروز به کسب مجوز شده اند. بنابراین آن طور که تصور می گردد دریافت مجوز سخت نیست، خصوصا که بسیاری از بازی ها برای رده بندی سنی از قبل توسط کارشناسان بنیاد آنالیز شده اند و فقط کافی است بازی ساز برای آن ها درخواست ارائه کند. سعی می گردد در راستای افزایش رضایت فراورینماینده و مصرف نماینده، بازی هایی که پرطرفدار هستند با اولویت بالاتری آنالیز شوند.،ایسنا

بیشتر بخوانیم: صدور آنی پروانه انتشار 11 هزار بازی موبایلی ایرانی