کاوشگر پشتکار جست وجوی حیات در مریخ را شروع نموده است

به گزارش دوست بلاگ، مریخ نورد پشتکار ناسا مأموریت اصلی خود را برای مطالعه دهانه جزرو مریخ و جست وجوی نشانه هایی از حیات باستانی شروع و عکس های تازه و باکیفیتی از سیاره سرخ مخابره نموده است.

کاوشگر پشتکار (Perseverance) ناسا که در هفته های گذشته سخت مشغول پشتیبانی از مأموریت بالگرد نبوغ برای ثبت تصاویر پرواز و برقراری ارتباط آن با ایستگاه زمینی بود، اکنون با قرارگیری بالگرد در فاز انتقالی و آمادگی برای مأموریت های تازه، فرصت بیشتری دارد تا بر روی مأموریت اصلی خود یعنی جست وجوی حیات میکروبی باستانی در مریخ تمرکز کند.

این مریخ نورد که 18 فوریه (1 اسفند 1399) در مریخ فرود آمد، با ابزارهای علمی خود سنگ هایی که در کف دهانه جزرو (Jezero) قرار دارند را مطالعه می نماید. اطلاعات به دست آمده از مریخ نورد پشتکار به دانشمندان یاری می نماید تا یک جدول زمانی از شکل گیری این دریاچه باستانی، زمان خشک شدن آن و زمان شروع رسوب در دلتای آن تهیه نمایند.

درک این جدول زمانی به معین قدمت نمونه های سنگی، که بعدا به وسیله مریخ نورد پشتکار (استقامت) جمع آوری می گردد و می توانند نشانه ای از میکروب های باستانی داشته باشند، یاری خواهد نمود.

دوربینی با نام واتسون (WATSON) که در انتهای بازوی رباتیک مریخ نورد واقع شده است و بخشی از ابزار علمی شرلوک است، به تازگی عکس های کاملی از سنگ های مریخی گرفته است. بعلاوه یک جفت دوربین با قابلیت بزرگنمایی که مست کم-زد (Mastcam-Z) را تشکیل می دهند و بر روی سر مریخ نورد جای دارند، سطح مریخ را آنالیز نموده اند.

ابزار سوپرکم (Supercam) هم لیزر خود را به بعضی از سنگ ها تابیده است تا ساختار شیمیایی آن ها را تشخیص دهد. این ابزارها و دیگر ابزارها به دانشمندان یاری می نمایند تا درباره دهانه جزرو بیشتر بدانند و در صورت احتیاج به مناطقی بخواهند دوباره آنالیز نمایند، بازگردند.

سنگ های رسوبی یا آذرین؟

یک پرسش مهم که دانشمندان می خواهند به آن پاسخ دهند این است که آیا این سنگ ها (مانند ماسه سنگ) رسوبی هستند و یا آذرین هستند و بر اثر فعالیت های آتشفشانی تشکیل شده اند. زیرا هر نوع سنگ، پیشینه متفاوتی دارد و داستان متفاوتی را بازگو می نماید.

بعضی از سنگ های رسوبی، آن ها که با حضور آب از سنگ و از قطعات معدنی مانند شن و ماسه، گل و لای و خاک رس شکل گرفته اند، برای حفظ علامت های زیستی یا نشانه های زندگی گذشته مناسب ترند. از سوی دیگر سنگ های آذرین ساعت های زمین شناختی دقیق تری هستند که به دانشمندان امکان می دهند جدول زمانی دقیقی از شیوه تشکیل یک منطقه ایجاد نمایند.

یک عامل پیچیده این است که سنگ های اطراف سطح نورد پشتکار، بر اثر باد فرسایش یافته و با شن و گردوغبار جوان تری پوشیده شده اند. بر روی زمین، یک زمین شناس می تواند به منطقه ای برود و یک نمونه سنگ را بشکافد تا تخمین بهتری از پیشینه آن به دست آورد. کن فارلی (Ken Farley) از مؤسسه فناوری کالیفرنیا (Caltech) گفت: وقتی به درون یک سنگ نگاه می کنید، داستان آن را بازگو می نماید.

آنالیز دقیق سنگ ها

مریخ نورد ناسا برای این کار، چکش سنگ شکن ندارد اما از ابزارهای دیگری استفاده می نماید تا ارزش تاریخی عوارض سطح مریخ را دریابد. هنگامی که دانشمندان یک نقطه خاص و از نظر علمی مجذوب کننده را پیدا می نمایند، می توانند بازوی رباتیک مریخ نورد را باز نمایند و با استفاده از یک ساینده، سطح سنگ را صاف نمایند و ساختار داخلی و ترکیب آن را آشکار سازند. پس از انجام این کار، تیم مریخ نورد اطلاعات دقیق شیمیایی و کانی شناسی را با استفاده از ابزارهای بازوی رباتیک پشتکار جمع آوری می نماید.

این ابزارها شامل ابزار سیاره ای برای آنالیز شیمی سنگ ها با پرتو ایکس (Planetary Instrument for X-ray Lithochemistry) یا به اختصار پیکسل (PIXL) و (پایش محیط های قابل سکونت به وسیله طیف سنج رامان و بازتابی برای مواد آلی و معدنی (Scanning for Habitable Environments with Raman & Luminescence for Organics & Chemicals) یا به اختصار شرلوک (SHERLOC) می شوند. به گفته فارلی هر چه بیشتر به سنگ ها نگاه کنید، درباره آن ها اطلاعات بیشتری می یابید.

و هر چه تیم زمینی درباره سنگ های مریخی بیشتر بدانند، در نهایت نمونه های بهتری را با مته روی بازوی مریخ نورد جمع آوری خواهند کرد. این برترین نمونه ها در لوله های مخصوصی ذخیره می شوند و در مجموعه هایی در مریخ قرار می گیرند تا برای بازگردانی به زمین در یک مأموریت آینده آماده باشند.

یافتن نشانه هایی از حیات میکروبی باستانی در مریخ و بعلاوه معین ساختارهای زمین شناختی سیاره و آب وهوای گذشته آن، زمینه را برای کاوش های انسانی در سیاره سرخ هموار می نماید. در یک مأموریت آینده ناسا که با همکاری آژانس فضایی اروپا انجام خواهد شد، فضاپیمای دیگری نمونه های مهروموم شده را از سطح جمع آوری می نماید تا برای تجزیه وتحلیل به زمین بیاورد.

عکس کاور: طرحی گرافیکی از مریخ نورد پشتکار در حالی که استفاده از ابزار پیکسل خود را شروع نموده است و بر روی سنگ ها پرتو X می تاباند.

Credit: NASA/JPL-Caltech

منبع: Science Daily