5 شاهکار مهندس کرول شلبی
به گزارش دوست بلاگ، روزنامه جام جم: طی بیش از صد سال حضور وسیله نقلیه ای به نام خودرو مهندسان متعددی در این صنعت تاثیرگذار بوده اند. از کارل بنز که به نوعی نخستین خودروی مجهز به پیشرانه درون سوز را اختراع کرد یا هنری فورد که نخستین خودروی تولید انبوه دنیا (فورد تی مدل) را روانه بازار دنیای کرد گرفته تا افراد دیگری مثل اتوره بوگاتی (موسس کمپانی بوگاتی)، انزو فراری (موسس کمپانی فراری و یکی از تاثیرگذارترین افراد در صنعت خودرو های اسپرت)، فروچیو لامبورگینی، مارچلو گاندینی (طراح مشهور ایتالیایی و خالق خودرو هایی مثل لامبورگینی میورا)، ایلان ماسک (موسس کمپانی نوپای تسلا)، کریس بنگل (مدیر اسبق دپارتمان طراحی ب ام و که به عنوان یکی از تاثیرگذارترین طراحان قرن شناخته می شود) و... از جمله طراحانی هستند که گام های بزرگی در تاریخ صنعت خودرو برداشته اند.
اما در این بین کرول هال شِلبی، طراح، مهندس، راننده مسابقات و نویسنده اهل آمریکا که در سال 1302/ 1923 به جهان آمد و در سال 1391/ 2012 در 89 سالگی از جهان رفت را به هیچ وجه نباید از یاد برد. او خالق بسیاری از رویایی ترین خودرو های اسپرت جهان بود و هنوز هم قرار دریافت پسوند شلبی در کنار نام هر خودرویی، موجب ایجاد هیجان و ترشح بیش از اندازه آدرنالین می شود! فیلمی به یاد شلبی اخیرا فیلم سینمایی تحت عنوان فورد علیه فراری اکران شده که می توانید از وبگاه های ایرانی و مورد تایید نهاد های داخلی نیز دانلود و تماشا کنید.
این فیلم ماجرای یک کشمکش بسیار جذاب و دیدنی بین فورد و فراری را روایت می کند که در دهه 60 میلادی شکل گرفت. در آن زمان فورد علاقه وافری به قهرمانی در مسابقات 24 ساعته لمان داشت، اما این فراری بود که در این مسابقات یکه تازی می کرد. اما پس از مدتی فراری تصمیم به فروش کمپانی به فورد گرفت که با توجه به یک درخواست غیرمنطقی از سوی فورد، انزو فراری فقید این معامله را به هم می زند. در نتیجه هنری فورد دوم تصمیم می گیرد با تشکیل تیمی با مدیریت کرول شلبی و همکاری کن مایلز راننده حرفه ای اهل بریتانیا، خودرویی برای شکست فراری در این مسابقه طراحی کند. با این که فورد در این راستا تلاش خاصی می کند این فیلم با اتفاق ویژه ای به پایان می رسد که پیشنهاد می کنم خودتان ببینید و از تماشایش لذت ببرید. در ادامه با پنج نمونه از بهترین خودرو هایی که کرول شلبی طراحی و به جهانی خودرو معرفی کرد آشنا می شوید.
1. شلبی کبرا
شاید بتوان این محصول را مهم ترین خودرویی که کرول شلبی فقید در طول زندگی خود خلق کرد بدانیم. کبرا در ابتدا یک رودستر دو نفره اسپرت از کمپانی اِی سی (AC) بریتانیایی بود که تحت عنوان اِی سی اِی سی ای شناخته می شد و از سال 1324/ 1953 روی خط تولید این خودروساز قرار داشت. اما در سال 1340/ 1961 کرول شلبی با یک موقعیت بسیار خوب روبرو شد.
در آن سال کمپانی اِی سی شرکت سازنده پیشرانه های این خودرو را از دست داد و به همین خاطر تولید این محصول رو به تعطیلی می رفت. اما شلبی با زیرکی فراوان از این کمپانی خواست به تولید شاسی و بدنه این خودرو ادامه دهد و پیشنهاد تأمین موتور توسعه یافته از سوی خودش که بر پایه هشت سیلندر های فورد بود را به ای سی داد. در نتیجه این قرارداد بین شلبی و کمپانی مذکور شکل گرفت و محصولی تحت عنوان شلبی کبرا به جهان آمد.
این خودرو یک سال بعد در نمایشگاه خودروی نیویورک در معرض نمایش قرار گرفت و سال هاست به عنوان یکی از ماندگارترین خودرو های اسپرت جهان در تاریخچه صنعت خودرو می درخشد. شلبی کبرا یا اِی سی کبرا از سال 1341 تا 1346/ 1962 تا 1967 در سه مرحله متفاوت تولید شد و طی این سال ها پیشرانه های چهار تا هفت لیتری 8 سیلندر خورجینی روی آن قرار می گرفت. اما در این بین کبرا 427 محصولی بود که بر پایه ای سی کبرا مارک 3 شکل گرفت و با همکاری فورد طراحی و در نمایشگاه دیترویت رونمایی شد. این محصول از پیشرانه وی 8 با حجم 427 اینچ مکعبی (7 لیتری) با کاربراتور هالی چهار دهنه 780 سی اف ام بهره می برد و قادر به تولید 420 اسب بخار قدرت و 650 نیوتن متر گشتاور بود.
2. فورد شلبی جی تی 350 ماستنگ
پس از موفقیت کرول شلبی در به ثمر رساندن پروژه جی تی 40 و موفقیت مثال زدنی این خودرو در مسابقه لمان، فورد از او خواست در توسعه نسخه ای خاص از محصول اسپرت جدیدش یعنی ماستنگ (یا موستانگ) نقش داشته باشد. در واقع فورد ماستنگ اولین خودروی کلاس پانی کار فورد بود که در سال 1343/ 1964 به جهان آمد و تا این لحظه هنوز هم روی خط تولید این خودروساز واقع شده است و این کوپه اسپرت جذاب، به نسخه خاصی نیاز داشت که آدرنالین خریداران را به سقف برساند. در نتیجه در سال 1344/ 1965 ماستنگ شلبی جی تی 350 روی خط تولید فورد قرار گرفت.
این خودرو از نظر ظاهر، شباهت زیادی به نسخه ساده ماستنگ داشت، اما کرول شلبی برای جی تی 350 تکرار نشدنی از بدنه ای سبک تر، اکسل عقب ارتقا یافته و جدید، موتوری بزرگ تر و سیستم تعلیق متفاوت بهره گرفت تا از ماستنگ، یک خودروی مسابقه ای خیابانی خلق کند. ماستنگ های شلبی 65 و 66 از موتور 289 اینچ مکعبی محبوب شلبی با 306 اسب بخار قدرت (کاربراتور 715 سی اف ام هالی) بهره می بردند.
3. داج شلبی اُمنی جی ال اچ اس
بله، درست خواندید! داج! کرول شلبی در دهه 1360/1980 یک هاچ بک تند و تیز دیفرانسیل جلو برای داج دست و پا کرد که کمتر در بین اهالی خودرو شناخته شده است. این محصول که بر پایه داج اُمنی (تولید از 1357 تا 1369/ 1978 تا 1990) شکل گرفت و دو نسخه سه در و پنج در داشت، به سفارش لی لاکوکا مدیر آن زمان کرایسلر (کمپانی مادر داج) که در دهه 60 میلادی با کرول شلبی همکاری داشت طراحی و توسعه یافت و از سال 1365/ 1986 تا یک سال بعد تولید شد.
فقط 500 دستگاه از داج شلبی اُمنی جی ال اچ اس یا به بیان دیگر شلبی جی ال اچ اس که پسوند نام آن در واقع حروف اختصاری شعار بیش از حد راه میره! بود به تولید رسید که هر کدام از آن ها شماره سریال اختصاصی شان روی یک پلاک که روی داشبورد نصب شده، نوشته شده بود. البته لازم به ذکر است که دو سال پیش از این، داج اُمنی جی ال اچ روانه بازار شد، اما نسخه توربویی که شلبی در سال 1365/1986 توسعه داد چیز دیگری بود!
این خودرو از پیشرانه چهار سیلندر 2/2 لیتری توربو بهره می برد که در نسخه اتمسفریک 110 اسب بخار قدرت داشت و شتاب صفر تا صد 7/8 ثانیه ای را برای اُمنی فراهم می کرد. اما نسخه توربوی این خودرو که در سال 1365/1986 توسط شلبی توسعه یافت، توانی معادل 175 اسب بخار و 237 نیوتن متر گشتاور داشت که شتاب صفر تا صد 5/6 ثانیه ای را برای این خودرو به ارمغان می آورد و حداکثر سرعت آن نیز 217 کیلومتر بر ساعت اعلام شده بود.
4. فورد جی تی 40
این همان خودرویی بود که فیلم مذکور در موردش ساخته شد! همانطور که گفتیم، پس از این که پیشنهاد خرید فراری از جانب فورد بنا به دلایلی از سوی انزو فراری فقید رد می شود، آمریکایی ها (هنری فورد دوم) کرول شلبی را مامور می کنند تا با صرف هزینه ای هنگفت خودرو را آماده کند که در مسابقات لمان سریع ترین باشد. در نتیجه پس از کشمکش های فراوان و اعمال تغییرات متفاوت در شاسی، موتور (جایگزینی با یک پیشرانه جان سخت تر و قدرتمندتر)، ترمزها، آیرودینامیک بدنه و... خودروی مسابقه ای قبلی، جی تی 40 شکل گرفت.
این خودرو در آن سال توانست مقام اول تا سوم مسابقه لمان را به دست آورد و این موفقیت در سال های بعد هم تکرار شد. البته لازم به ذکر است که توسعه این خودرو بدون زحمات و تلاش راننده بریتانیایی، کن مایلز فقید که متاسفانه در راستا ارتقای هرچه بیشتر این خودرو جان خود را از دست می دهد، میسر نبود.
5. شلبی دِیتونا
دیتونا یک خودروی مسابقه ای توسعه یافته بر پایه شلبی کبرای افسانه ای بود که از 1343 تا 1344/ 1964 تا 1965 تعداد شش دستگاه از آن تولید شد. این خودرو از شاسی، تعلیق، سیستم انتقال قدرت و موارد مشترک زیادی با شلبی کبرا بهره می برد و تنها بدنه این خودرو تفاوت فاحشی با برادر پیرترش داشت.
از دیتونا به عنوان یکی از زیباترین خودرو های مسابقه ای جهان یاد می شود که در آن سال ها توانست به عنوان نخستین خودروی آمریکایی، مقام اول مسابقات خودرو های جی تی را که از سال 1322 تا 1371/ 1953 تا 1992 برگزار شد به دست آورد. همچنین این خودرو در لمان، سِبرینگ، دایتونا، مونزا و نوربرگرینگ هم افتخاراتی را از آن خود کرد. دِیتونا پیشرانه هشت سیلندر خورجینی 7/4 لیتری (289 اینچ مکعبی) داشت.
دیتونا با این که خودروی فوق العاده جذاب و موفقی بود، اما همیشه در سایه شهرت برادرش شلبی کبرا باقی ماند و نتوانست به اندازه این خودرو مشهور شود.
منبع: برترین هاایرانیرو: ایرانیرو: سفر به زیباترین شهرهای ایران، تبریز، مشهد، اصفهان، شیراز، یزد
dorezamin.com: دور زمین: آشنایی با زیبایی های دنیا در مجله گردشگری
بانیما: قدرت گرفته از سیستم مدیریت محتوای بانیما